Fysiotherapeute Pien deed mee aan de duurzaamheid-challenge voor UMC Utrecht-medewerkers. Haar idee: fysiotherapeutische hulpmiddelen een tweede leven geven. Nu worden die vaak ongebruikt of bijna als nieuw weggegooid. Dat moet anders kunnen, vond zij.

Iemand anders won de challenge, maar Pien ging enthousiast verder met haar duurzame idee. En het lukte. Nu heeft zij beleid voor hergebruik tot stand gebracht.

“Werken aan dit project vond ik geweldig”, vertelt fysiotherapeute Pien Schlösser. “Zo’n groot ziekenhuis als het UMC Utrecht draait 365 dagen per jaar, vierentwintig uur per dag. Het staat nooit stil. Als ik in mijn witte jas door een van de transportgangen liep, zag ik een andere wereld. Iedereen gaat daar zijn eigen route en draagt zijn eigen stukje bij. En al die afzonderlijke bijdragen brengen samen iets groots teweeg. Een schoon bed, een maaltijd, een gereedgemaakte ok, een chirurg: al die dingen moeten samenkomen om een hartoperatie te kunnen doen. Ik kan er echt van genieten om daar te lopen.”

Een flinke schouderblessure

“De speciale duurzaamheidwedstrijd in het UMC Utrecht viel toevallig samen met het moment dat mijn vader een ernstige schouderblessure opliep. Hij belandde op de spoedeisende hulp hier in het ziekenhuis. In drie dagen tijd kreeg hij drie verschillende schouder-slings, steeds passend bij een andere diagnose en operatie die volgde. Twee daarvan waren niet geschikt. Die kreeg hij mee naar huis om weg te gooien. Zo zonde. Toen ik het voorval aan mijn collega’s vertelde, zeiden zij meteen: doe mee met de duurzaamheid-challenge!”

“Een tweede leven voor hulpmiddelen, zo heet mijn idee. Die hulpmiddelen zijn vaak maar tijdelijk nodig en daarna prima geschikt voor hergebruik. De schouder-slings waren het begin. Na gesprekken met verschillende medisch specialisten zijn er gaandeweg steeds meer hulpmiddelen en medische apparaten bijgekomen.” 

In de wasmachine?

“Die slings gooi je toch gewoon in de wasmachine en gebruik je weer voor de volgende patiënt? Dacht ik. Circulair hergebruik heet dat, hier in het ziekenhuis. Maar er komt veel meer bij kijken. Op de verpakking staat: single use. Juridisch wordt het lastig om daar van af te wijken. Maar belangrijker is het hygiëne-aspect. Je kunt het materiaal niet zomaar wassen, want misschien zit er wel wondvocht of bloed op van de vorige patiënt. Of de elastische rek gaat eruit, het klittenband kleeft niet meer. Hergebruik hangt dus af van de reinigingsmethode. En dat maakt het weer heel duur. Mijn eerste idee van circulair hergebruik strandde op te veel regels. Toen ben ik buiten de muren van het ziekenhuis gaan kijken.”

“Kunnen de fabrikanten van hulpmiddelen hun producten niet duurzamer maken? Ook dat spoor liep dood. Die markt is gewoon nog te klein om zulke aanpassingen door te voeren. Zo kwam ik bij stichting Medic in Apeldoorn terecht. Een vrijwilligersorganisatie van oud-tropenartsen, die hulpmiddelen en medische apparatuur verzamelt, die afgeschreven zijn of niet meer worden gebruikt. In hun werkplaats vindt een selectie plaats en worden producten omgebouwd voor hergebruik in ontwikkelingslanden, als dat nodig is. Bijvoorbeeld ok-tafels die zo worden omgebouwd, dat ze niet van elektriciteit afhankelijk zijn. Mechanisch kunnen ze in alle gewenste standen worden gesteld.”

Centraal inzamelpunt

“In mijn plan voor hergebruik is nu vastgelegd, dat wij in het UMC Utrecht hulpmiddelen en afgeschreven apparatuur, zoals echoapparatuur en lab-apparaten, in een centrale opslagruimte kunnen verzamelen. Medic komt regelmatig langs om alles op te halen. Het gaat om alle hulpmiddelen die voldoende geschikt zijn voor hergebruik en waar vraag naar is. Nu er voor het eerst een eenduidig verzamelpunt is, kunnen we iedereen in het ziekenhuis informeren en de donaties van hulpmiddelen vanuit alle afdelingen coördineren.”

“Tussen 12.000 medewerkers heb ik net die paar collega’s gevonden om dit beleid tot stand te kunnen brengen. Een geluk dat ze wilden meewerken. Want eigenlijk heb ik ze belast met iets ‘erbij’, dat niet op hun takenlijst stond. We moesten allemaal extra tijd vrijmaken. Ik vind het geweldig dat het gelukt is. Samen met Medic uit Apeldoorn en met onze eigen afdelingen inkoop, logistiek en medische technologie en klinische fysica van het facilitair bedrijf.”

“Mijn vader heeft zijn slings zelf naar Apeldoorn gestuurd voor hergebruik. Maar ons plan is nu goedgekeurd door juridische zaken en ondertekend door de directeur van ons facilitair bedrijf. Het eerste hulpmiddel is aan Medic overhandigd bij dat moment. Er is een stappenplan, hoe medewerkers hun hulpmiddelen kunnen aanmelden. Dit beleid draagt bij aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. En ook aan een schone omgeving door vermindering van de afvalstroom. Natuurlijk is er geen garantie dat alles hergebruikt wordt. Het voordeel is, dat alles nu goed gecoördineerd gebeurt. Vanaf de zomer zijn we bezig geweest met het leggen van contacten en de uitwerking. Nu is dan het moment daar, dat het ook echt gelukt is.”

Lees meer over

wat het UMC Utrecht aan duurzaamheid doet

.